OBEZİTE TEDAVİSİNDEN DEĞİL, OBEZİTEDEN KORK!
Obezite, vücut yağ kitlesinin yağsız kitleye oranının aşırı artmasıyla karakterize edilen bir sağlık sorunudur. Kısacası, obezite, kişilerin boy uzunluklarına göre kilolarının fazla olması durumudur. Obezite, dünya genelinde ve ülkemizde hızla yayılan bir sorun haline gelmiştir. Her geçen gün obezite oranları artmaktadır. Bu durum, insanların sağlığını ciddi şekilde etkileyen bir sorun olup, yaşam kalitesini düşürmekte ve üretim kapasitelerini azaltmaktadır. Obezite, uzun bir yaşam süresiyle birlikte hayatın kalitesini olumsuz yönde etkileyen ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
Obezitenin en temel nedeni, besinlerle birlikte vücuda alınan enerjinin metabolizma ve fiziksel aktivitelerle birlikte harcanan enerjiden fazla olması ve bu fazla enerjinin yağ olarak depolanmasıdır. Bu durum, gereksinimin üzerinde enerji alımının belirli bir süre boyunca devam etmesiyle ortaya çıkar. Obezite, vücut kitle indeksi (VKİ) olarak adlandırılan bir yöntemle değerlendirilir. VKİ, zayıflık, şişmanlık ve obeziteyi belirlemek için kullanılan bir ölçüttür. Obezite hastaları, VKİ'nin 30 ve üzerinde çıktığı bireylerdir. VKİ, vücut kütlesinin kilogram cinsinden ölçüsünün boyun metre cinsinden ölçüsünün karesine bölünmesiyle hesaplanır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen sınıflama gereği, obezite hesaplaması için kullanılan VKİ'ye göre aşağıdaki gibi sınıflandırılır:
Bu VKİ değerleri, obezite durumunu değerlendirmek için kullanılan genel kabul görmüş sınıflandırmalardır. Obezite, birçok sağlık sorununa yol açabileceği için önemli bir sağlık sorunudur ve bu nedenle obeziteyle mücadele etmek ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir.
Obezite, vücut kitle indeksi (VKİ) olarak adlandırılan bir ölçüt ile değerlendirildiğinde, beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzıyla ilişkili birçok sağlık sorununa yol açar. Obeziteyle en sık ilişkilendirilen kronik hastalıklardan biri, halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabetdir. Obezite, vücuttaki yağ dokusunun artmasıyla birlikte insülin hormonuna karşı hücrelerin duyarlılığının azalmasına neden olur, bu durum da insülin direnci olarak adlandırılan bir sağlık sorununu tetikler. İnsülin direnci, kan şekerinin yeterince hücrelere alınamamasına ve buna bağlı olarak yüksek kan şekeri seviyelerine yol açar. Bu durum, Tip-2 diyabetin gelişiminde etkili olabilir. Ayrıca, obezite hastalarının birçoğunda insülin direnci ve prediyabet (diyabet öncesi) durumu gözlemlenir. Obezite aynı zamanda hipertansiyonun ortaya çıkma riskini artırır. Obez bireylerde yağ dokusunun artışı, hiperinsülinemi (aşırı insülin üretimi) ve insülin direnci gibi faktörlere bağlı olarak hipertansiyon gelişimiyle ilişkilendirilir. Koroner arter hastalığı da obeziteye bağlı olarak ortaya çıkan bir diğer ciddi sağlık sorunudur.
Obezite, yapısal bozulmalara ve damar çeperlerinde yapısal bozukluklara yol açarak kalp ve damar hastalıklarının temelini oluşturabilir. Obez bireylerde safra kesesi hastalıkları da sıkça görülür. Kandaki yüksek kolesterol seviyeleri, safra kesesinde taş oluşumuna ve safra kanallarında tıkanıklığa neden olabilir. Felç (inme), obezitenin risk faktörlerinden biridir ve obez bireylerde miyokard infarktüsü (kalp krizi) ve beyin kanaması gibi ciddi akut komplikasyonların görülme sıklığı artar. Uyku apnesi, obezite hastalarında sıkça gözlemlenen bir durumdur.
Obezite, solunum yollarında daralma ve nefes darlığı gibi faktörlere bağlı olarak uyku apnesi riskini artırır. Astım da obezite ile ilişkilendirilen bir başka sağlık sorunudur ve obez bireylerde astım atakları daha sık görülebilir. Psikolojik sorunlar da obeziteyle birlikte sıkça ortaya çıkar. Obezite, estetik ve toplumsal baskılar nedeniyle depresyon, özgüven eksikliği ve obsesif kompülsif bozukluk gibi psikolojik sorunların ortaya çıkma riskini artırır. Obezite tedavisinde, kilo kaybı hedeflenmelidir. Obezite hastalarına, diyetisyenler tarafından hazırlanan özelleştirilmiş beslenme planları veya obezite cerrahisi gibi tedavi yöntemleri uygulanabilir. Ancak obezitenin tedavi edilmesi, sağlık sorunlarının minimize edilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması açısından önemlidir.
